Những điều cần biết về biến chứng tiêm filler vào mạch máu

1. Những biến chứng mạch máu nào có thể xảy ra sau khi tiêm filler? 

Tắc mạch máu sau khi tiêm filler là biến chứng mạch máu cần lưu tâm trong các ca làm đẹp. Mặc dù tắc mạch máu xảy ra với tần suất không phổ biến nhưng hệ lụy để lại vô cùng nghiêm trọng cho người bệnh (bao gồm mù lòa, đột quỵ, hoại tử mô mềm,...) nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. 

Tắc mạch máu xảy ra khi chất làm đầy (filler) vô tình được tiêm trực tiếp vào động mạch, hoặc xung quanh động mạch với lượng đủ lớn gây tình trạng tắc nghẽn. Lúc này, máu không thể lưu thông được như bình thường, dần tích tụ lại và hình thành cục máu đông hoặc mảng bám trên thành động mạch. Tiêm chất làm đầy môi (tiêm filler môi) hoặc chất làm đầy da có nguy cơ tắc mạch máu cao hơn cả. Nguyên nhân là vì mạch máu tại khu vực tiêm tương đối hẹp và lượng filler tiêm nhiều hơn so với các trường hợp tiêm chất làm đầy khác. 

2. Biến chứng tiêm filler vào mạch máu nguy hiểm như thế nào?  

Hiện nay, chất làm đầy (filler) dần trở nên phổ biến trong các quy trình làm đẹp trên toàn thế giới với vai trò làm đầy mô mềm, điều chỉnh các rãnh, nếp nhăn trên da do lão hóa. Theo thống kê, chất làm đầy da được sử dụng trong gần 1,6 triệu ca làm đẹp (năm 2011), tăng lên 2,3 triệu ca (năm 2013) và 5,5 triệu ca (năm 2014).  

Hyaluronic acid (HA) là chất làm đầy dạng tiêm được sử dụng phổ biến nhất, kế đến là mỡ tự thân. Theo Hiệp hội Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ Hoa Kỳ, gần 900.000 ca phẫu thuật nâng mô mềm bằng Hyaluronic acid đã được thực hiện vào năm 2004. Ngoài HA, các vật liệu độn khác cũng được sử dụng trong làm đẹp như: Collagen người và bò, acid poly-L-lactic (kích thích sản sinh collagen nội sinh trong 15 tháng), canxi hydroxylapatite, polymetyl metacrylat,...Tất cả các chất làm đầy này được sử dụng để thay thế và nâng cao các cơ (nâng gò má, nâng cằm), xóa nếp nhăn quanh mắt, tạo hình mũi, làm đầy mặt và môi,...

Mặc dù quy trình tiêm chất làm đầy được đánh giá là an toàn, một số tác dụng phụ vẫn được ghi nhận (ngoài phản ứng tại chỗ tiêm) như phù nề, ban đỏ, nổi u hạt, tăng/giảm sắc tố, nhiễm trùng,...Tắc mạch máu tuy là biến chứng hiếm gặp nhưng hậu quả vô cùng nghiêm trọng do một khi xảy ra là không thể hồi phục. 

Các biến chứng mạch máu có thể dẫn đến hoại tử da dai dẳng, liệt vận động nhãn cầu, mất thị lực vĩnh viễn một hoặc hai bên mắt, đột quỵ,... Trong đó, mù lòa là hậu quả phổ biến nhất của biến chứng mạch máu (61%) với tổn thương không thể hồi phục (72% ca bệnh). Theo một nghiên cứu trên 93 trường hợp tắc mạch máu do tiêm filler, Hyaluronic Acid và mỡ tự thân là hai chất làm đầy liên quan nhất đến biến chứng này. Trong đó, tiêm mỡ tự thân có nguy cơ gây nên các tổn thương không thể phục hồi cao hơn so với HA. 

Tắc động mạch mắt và não là biến chứng nghiêm trọng nhất xảy ra do chất làm đầy được tiêm trực tiếp vào động mạch. Lúc này, filler sẽ di chuyển từ động mạch ngoại biên đến vùng võng mạc hoặc động mạch mắt, khiến bệnh nhân đau đột ngột và dữ dội, nguy cơ mù vĩnh viễn và hoại tử mô. 

Ngoài ra, tắc mạch cũng có thể xảy ra do lực nén của chất làm đầy tại các mô xung quanh tác động trực tiếp lên thành mạch. Áp lực này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự lưu thông máu dưới da, gây đau, sưng và thay đổi màu sắc của da. Các dấu hiệu này có thể nhận biết trong vòng 24 giờ sau khi tiêm filler. 

3. Nhận biết các dấu hiệu của biến chứng tiêm filler vào mạch máu 

Vậy làm thế nào để nhận biết dấu hiệu tiêm filler vào mạch máu gây biến chứng? Các chuyên gia y tế cho biết, bạn cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để thăm khám và theo dõi nếu có các triệu chứng sau đây trong vòng 24 giờ sau khi tiêm filler:

• Đau hoặc khó chịu tại vị trí tiêm, vị trí tắc nghẽn mạch máu. 
• Sưng tấy vị trí tiêm hoặc vị trí mạch máu tắc nghẽn. 
• Thay đổi màu sắc da tại vị trí tiêm filler: Đỏ -> Xanh tím -> Đốm trắng. 
• Khu vực tắc nghẽn có nhiệt độ thấp hơn (lạnh hơn) so với nhiệt độ cơ thể. 

Như đã nói ở trên, tắc mạch máu sau tiêm filler là tình trạng nghiêm trọng cần được cấp cứu ngay lập tức. Nếu không được điều trị, tắc mạch máu có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như hoại tử mô (do mô thiếu oxy và nguồn cấp máu), tổn thương cơ quan, mù lòa, đột quỵ,...

4. Nguyên nhân gây ra biến chứng tiêm filler vào mạch máu 

Tắc mạch máu sau khi tiêm filler có thể xảy ra tại động mạch hoặc tĩnh mạch do những nguyên nhân sau:

• Chất làm đầy được tiêm vào vùng mô xung quanh động mạch, tĩnh mạch với lượng đủ lớn, tạo áp lực nén lên thành động mạch, tĩnh mạch gây tắc nghẽn. 
• Chất làm đầy được tiêm trực tiếp vào động mạch (hoặc tĩnh mạch) khiến máu không thể lưu thông và hình thành huyết khối. 
• Thành động mạch, tĩnh mạch bị hẹp do mỡ bám trong lòng mạch. 

Các động mạch và tĩnh mạch đóng vai trò đưa máu từ tim đến các bộ phận khác nhau trong cơ thể, sau đó lại quay trở về tim. Do đó, một khi đã xảy ra hiện tượng tắc mạch tại bất kỳ vị trí nào trong cơ thể, máu và oxy không thể lưu thông như bình thường, dẫn đến các triệu chứng tắc mạch máu được mô tả ở phần trên. 

5. Điều trị biến chứng mạch máu sau tiêm filler 

Biến chứng tắc mạch máu thường được chẩn đoán thông qua khám lâm sàng và chụp X-quang. Bác sĩ sẽ hỏi bạn một số thông tin về bệnh sử, thời điểm xuất hiện triệu chứng cũng như có từng thực hiện tiêm filler trước đây hay không. Chụp X-quang là phương pháp cần thiết để bác sĩ có cái nhìn trực quan hơn về tình trạng tắc nghẽn mạch máu đang xảy ra. 

Sau khi xác định nguyên nhân tắc mạch là do chất làm đầy, tùy vào mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp dưới đây:

• Xoa bóp hoặc vỗ nhẹ vào vị trí tắc nghẽn để giải tỏa áp lực lên thành mạch.
• Chườm nóng lên da để cải thiện lưu lượng máu. 
• Tiêm enzyme thủy phân chất làm đầy (hyaluronidase đối với chất làm đầy là HA) để giải phóng nguyên nhân gây tắc nghẽn. 
• Dùng aspirin để hạn chế hình thành cục máu đông và cải thiện lưu lượng máu. 
• Dùng thuốc kháng sinh để phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng nếu có tình trạng hoại tử diễn ra. 

Trong trường hợp da bị hoại tử, nếu tình trạng tắc nghẽn mạch máu được khắc phục hoàn toàn, bạn cần trải qua một cuộc phẫu thuật nhỏ để cải thiện vùng da bị tổn thương, tránh để lại sẹo, vết thâm gây mất thẩm mỹ.  

Sau khi loại bỏ nguyên nhân gây tắc mạch máu, bạn có thể cảm thấy đau nhức kéo dài nhiều ngày sau đó. Cơn đau có thể trở nên dữ dội hơn nếu bạn bị hoại tử mô. Lúc này, thuốc giảm đau không kê đơn có thể là lựa chọn phù hợp để giảm bớt cảm giác đau đớn. Nếu triệu chứng đau không cải thiện ngay cả khi dùng thuốc, hãy thông báo ngay cho bác sĩ điều trị để có hướng giải quyết phù hợp. 

6. Phòng ngừa biến chứng mạch máu sau tiêm filler

Ngăn ngừa các biến chứng mạch máu sau khi tiêm filler là việc làm cần thiết để đảm bảo quá trình làm đẹp an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số biện pháp mà bạn có thể áp dụng:

• Lựa chọn trung tâm thẩm mỹ uy tín, chất lượng, có đội ngũ bác sĩ thẩm mỹ được đào tạo chuyên sâu và dày dặn kinh nghiệm. 
• Nếu có thể, nên lựa chọn chất làm đầy là hyaluronic acid, vì chất này có thể hòa tan bằng enzyme hyaluronidase trong trường hợp xảy ra biến chứng. Các chất làm đầy khác khiến quá trình điều trị trở nên phức tạp và khó khăn hơn nếu tình trạng tắc mạch máu xảy ra. 
• Nên sử dụng ống thông đầu cùn ở những vùng có nguy cơ tắc mạch máu cao như mũi, trán. Không được tiêm filler vào giữa hai lông mày để tránh nguy cơ tắc mạch máu võng mạc gây mù lòa. Tốt nhất, nên hạn chế số lượng filler được tiêm vào, tiêm càng ít filler càng tốt. 
• Trao đổi chi tiết với người thực hiện phẫu thuật về những lợi ích và rủi ro có thể xảy ra khi tiêm filler. 
• Sau khi tiêm filler, theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu xung quanh và tại vị trí tiêm. Thông báo ngay cho bác sĩ nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào xảy ra. 

Bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về biến Bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về biến chứng mạch máu sau khi tiêm chất làm đầy (filler). Hy vọng sẽ giúp ích cho bạn trong việc bảo vệ sức khỏe bản thân và thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ một cách an toàn và hiệu quả. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về tính an toàn khi thực hiện thủ thuật tiêm filler, bạn hãy liên hệ với các bác sĩ, chuyên gia thẩm mỹ tại các bệnh viện/phòng khám uy tín để được hỗ trợ nhé.