Mức xét nghiệm creatinin bình thường là bao nhiêu?

1. Xét nghiệm creatinin là gì?

Định lượng creatinin máu là một phần quan trọng trong các xét nghiệm máu mà người bệnh thường được chỉ định. Tuy nhiên, khi cầm trên tay kết quả xét nghiệm creatinin, nhiều người không biết đây là xét nghiệm gì và nó phản ánh điều gì.

Trước khi tìm hiểu xét nghiệm creatinin là gì, chúng ta hãy cùng xem xét creatinin là chất gì và có vai trò thế nào trong cơ thể.

Creatinin là sản phẩm của sự phân hủy creatin. Lượng creatinin trong cơ thể được hình thành từ 2 nguồn là:

• Creatinin ngoại sinh: Được thu được qua thực phẩm mà chúng ta ăn hằng ngày.
• Creatinin nội sinh: Được gan tổng hợp từ arginine và methionine.

Trong cơ thể, một lượng lớn creatinin được duy trì ổn định trong cơ vân, sau đó được đưa vào máu rồi được đào thải bởi thận. Tại thận, creatinin được lọc bởi các cầu thận và không được tái hấp thu bởi ống thận. Vậy xét nghiệm creatinin là gì?

Xét nghiệm creatinin đo mức độ creatinin trong máu hoặc nước tiểu. Thử nghiệm này được thực hiện để xem thận hoạt động tốt như thế nào. Ngoài ra, creatinin có thể được thực hiện như một phần của các xét nghiệm khác, chẳng hạn như bảng chuyển hóa cơ bản (BMP) hoặc bảng chuyển hóa toàn diện (CMP). Những xét nghiệm này giúp đánh giá việc sử dụng năng lượng của cơ thể, mức điện giải và chức năng thận.

2. Mục đích của xét nghiệm creatinin là gì?

Mục đích của xét nghiệm creatinin: Mục đích chính của xét nghiệm creatinin là để hiểu rõ hơn về hoạt động của thận. Xét nghiệm này có thể được sử dụng để sàng lọc, chẩn đoán hoặc theo dõi các vấn đề về thận, cụ thể như sau:

• Sàng lọc là cố gắng xác định các vấn đề sức khỏe trước khi có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào. Nếu bạn có nguy cơ mắc các vấn đề về thận cao hơn, xét nghiệm creatinin có thể được sử dụng để phát hiện sớm vấn đề.
• Chẩn đoán bao gồm xét nghiệm để xác định nguyên nhân cơ bản sau khi các dấu hiệu hoặc triệu chứng đã phát triển. Creatinin có thể được đo để giúp chẩn đoán các triệu chứng có liên quan đến các vấn đề về thận, chẳng hạn như sưng ở bàn chân, thay đổi nước tiểu, chán ăn và mệt mỏi. Xét nghiệm creatinin cũng có thể được đưa vào bảng xét nghiệm đối với các triệu chứng tổng quát hơn hoặc khi đánh giá người bệnh trong phòng cấp cứu.
• Theo dõi: Là cách bác sĩ theo dõi tình trạng của người bệnh theo thời gian. Nếu bạn bị bệnh thận, xét nghiệm creatinin có thể giải thích bệnh có thể tiến triển như thế nào. Các xét nghiệm về chức năng thận cũng được sử dụng để theo dõi các tác dụng phụ tiềm ẩn khi dùng các thuốc có ảnh hưởng đến thận.

3. Giải thích kết quả xét nghiệm creatinin

Kết quả xét nghiệm creatinin trong máu hoặc nước tiểu thường có trong vòng vài giờ sau khi xét nghiệm và được giải thích theo nhiều cách, bao gồm:

3.1. Nồng độ creatinin huyết thanh

Ý nghĩa của chỉ số creatinin trong xét nghiệm máu là gì? Creatinin thường đi vào máu được lọc ra khỏi máu với tốc độ thường không đổi. Do đó, lượng creatinin trong máu phải tương đối ổn định. Kết quả xét nghiệm creatinin máu tăng lên có thể là dấu hiệu của chức năng thận kém. Giá trị tham chiếu cho mức creatinin máu là:

• Đối với nam giới trưởng thành: 0,74 đến 1,35 mg/dL (65,4 đến 119,3 micromol/L)
• Đối với phụ nữ trưởng thành: 0,59 đến 1,04 mg/dL (52,2 đến 91,9 micromol/L)

3.2. Tốc độ lọc cầu thận (GFR)

Xét nghiệm creatinin máu cũng có thể được sử dụng để ước tính tốc độ lọc máu của thận (tốc độ lọc cầu thận). Do có sự thay đổi của creatinin huyết thanh từ người này sang người khác, GFR có thể cung cấp kết quả chính xác hơn về chức năng thận.

Công thức tính toán GFR có tính đến mức creatinin huyết thanh và các yếu tố khác, chẳng hạn như tuổi tác và giới tính. Giá trị GFR dưới 60 gợi ý bệnh thận, giá trị dưới 60 có thể được sử dụng để theo dõi quá trình điều trị và tiến triển của bệnh.

3.3. Độ thanh thải creatinin

Độ thanh thải creatinin là phép đo mức độ thận lọc creatinin ra khỏi máu để bài tiết qua nước tiểu. Độ thanh thải creatinin thường được xác định từ xét nghiệm creatinin trong mẫu nước tiểu 24 giờ và từ mẫu huyết thanh được lấy trong cùng khoảng thời gian. Tuy nhiên, có thể sử dụng khoảng thời gian ngắn hơn đối với các mẫu nước tiểu. Thời gian chính xác và việc lấy mẫu nước tiểu là rất quan trọng. Giá trị tham chiếu độ thanh thải creatinin như sau:

• Nam giới từ 19 đến 75 tuổi: 77 đến 160 mL/phút/BSA
• Phụ nữ:

• 18 đến 29 tuổi: 78 đến 161 mL/phút/BSA
• 30 đến 39 tuổi: 72 đến 154 mL/phút/BSA
• 40 đến 49 tuổi: 67 đến 146 mL/phút/BSA
• 50 đến 59 tuổi: 62 đến 139 mL/phút/BSA
• 60 đến 72 tuổi: 56 đến 131 mL/phút/BSA

Kết quả thấp hơn giá trị tham chiếu cho từng nhóm tuổi có thể là dấu hiệu của chức năng thận kém hoặc các tình trạng ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến thận.

3.4. Tỷ lệ albumin/creatinin

Một cách giải thích khác về mức creatinin trong nước tiểu được gọi là tỷ lệ albumin/creatinin. Albumin là một loại protein trong máu. Ở trạng thái bình thường khỏe mạnh, thận sẽ không lọc albumin ra khỏi máu, do đó mà sẽ có rất ít hoặc không có albumin trong nước tiểu.

Tỷ lệ albumin/creatinin mô tả lượng albumin trong mẫu nước tiểu so với lượng creatinin có trong đó. Giá trị albumin/creatinin ở người bình thường khỏe mạnh là:

• Nam giới: Dưới 17 mg/g
• Nữ giới: Dưới 25 mg/g

Kết quả cao hơn bình thường có thể là dấu hiệu của bệnh thận. Đặc biệt, kết quả creatinin bất thường có thể chỉ ra một biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường là bệnh thận do tiểu đường.

Xét nghiệm creatinin thường được chỉ định khi các dấu hiệu, triệu chứng hoặc tiền sử sức khỏe tổng thể của bạn phản ánh nguy cơ cao mắc các vấn đề về thận. Tuy nhiên, mức creatinin có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như thuốc điều trị, bệnh đang mắc,… Vì vậy, khi nhận kết quả xét nghiệm creatinin bất thường, bạn không nên quá lo lắng mà hãy trao đổi với bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân.