Chụp MRI có hại không?

1. Chụp MRI là gì?

Trước khi đi tìm câu trả lời cho câu hỏi chụp MRI có hại không hay chụp MRI có tác dụng phụ không, ta hãy cùng nhau tìm hiểu chụp MRI là gì? MRI là viết tắt của Magnetic Resonance Imaging - Chụp cộng hưởng từ. Đây là một kỹ thuật hình ảnh y tế sử dụng từ trường mạnh, sóng vô tuyến và máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong cơ thể. Không giống như chụp X-quang hoặc CT - scan sử dụng bức xạ ion hóa, MRI sử dụng sóng tần số vô tuyến không ion hóa, làm cho nó trở thành một lựa chọn an toàn hơn cho một số mục đích chẩn đoán.

Trong quá trình chụp MRI, bệnh nhân nằm trên một chiếc bàn di chuyển vào máy MRI, đây là một nam châm hình trụ lớn. Từ trường tạm thời sắp xếp lại các nguyên tử hydro trong cơ thể. Khi bật và tắt sóng vô tuyến, các nguyên tử hydro phát ra tín hiệu được phát hiện bởi máy thu của máy MRI. Những tín hiệu này sau đó được máy tính xử lý để tạo ra hình ảnh cắt ngang hoặc lát cắt của cơ thể.

MRI đặc biệt hữu ích trong việc cung cấp hình ảnh chi tiết của các mô mềm như não, tủy sống, cơ, gân, dây chằng và các cơ quan như tim, gan và thận. Nó thường được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi nhiều tình trạng y tế, bao gồm rối loạn não và tủy sống, các vấn đề về khớp và cơ xương, khối u, bất thường mạch máu và một số bệnh tim.

MRI là một công cụ có giá trị đối với các bác sĩ vì nó cung cấp hình ảnh có độ phân giải cao với độ tương phản tuyệt vời giữa các loại mô khác nhau, giúp họ chẩn đoán chính xác và lập kế hoạch điều trị thích hợp cho bệnh nhân của mình.

2. MRI gây hại trong trường hợp nào? 

MRI được coi là một kỹ thuật hình ảnh an toàn cho đa số bệnh nhân. Tuy nhiên, có một số tình huống và điều kiện mà MRI có thể gây ra rủi ro hoặc thách thức tiềm ẩn. Dưới đây là một vài trường hợp mà bạn dễ gặp phải những tác hại của chụp MRI:

• Sự hiện diện của các bộ phận cấy ghép bằng kim loại: MRI sử dụng từ trường mạnh, có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân có một số bộ phận cấy ghép, thiết bị hoặc đồ vật bằng kim loại trong cơ thể họ. Các vật bằng kim loại có thể bị nam châm hút, dẫn đến chuyển động hoặc nóng lên trong cơ thể, có khả năng gây thương tích. Các ví dụ phổ biến về thiết bị cấy ghép có thể gặp vấn đề bao gồm máy tạo nhịp tim, thiết bị cấy ghép ốc tai, một số loại kẹp phình động mạch và một số thiết bị thay thế khớp kim loại. Tác hại của chụp MRI dễ gặp trong trường hợp này.
• Mang thai: Mặc dù MRI không sử dụng bức xạ ion hóa, nhưng thông thường nên tránh chụp MRI trong ba tháng đầu của thai kỳ trừ khi có lý do y tế quan trọng để làm như vậy. Mặc dù không có tác hại của chụp MRI trong thời kỳ mang thai, nhưng vẫn được coi là tốt nhất để tránh mọi thủ tục y tế không cần thiết trong thời gian này.
• Chứng sợ không gian kín: Một số người có thể mắc chứng sợ không gian kín hoặc sợ không gian kín, khiến họ khó có thể chịu đựng được không gian hạn chế bên trong máy MRI. Đây là tác hại của chụp MRI thường gặp. Máy MRI mở có thể được sử dụng trong những trường hợp như vậy vì chúng rộng rãi hơn và có thể ít gây lo lắng hơn.
• Sự hiện diện của các vật thể lạ bằng kim loại: Một số vật thể kim loại có thể bị lệch hoặc thay đổi vị trí do từ trường mạnh có thể bị chống chỉ định đối với MRI. Ví dụ, các mảnh kim loại trong mắt hoặc các vùng nhạy cảm khác có thể gây thương tích nghiêm trọng khi tiếp xúc với từ trường.
• Bệnh nhân không thể nằm yên: MRI yêu cầu bệnh nhân nằm yên trong suốt quá trình chụp để có hình ảnh chính xác. Những bệnh nhân không thể hợp tác hoặc nằm yên do một số tình trạng y tế hoặc suy giảm nhận thức có thể không phải là đối tượng phù hợp để chụp MRI.

Nếu bạn thuộc những đối tượng đã nêu ở trên, bạn rất dễ gặp phải những tác hại của chụp MRI. Do đó, trước khi chụp MRI, bệnh nhân thường được kiểm tra xem có bất kỳ chống chỉ định tiềm ẩn nào không và họ được hỏi về bất kỳ vật cấy ghép hoặc vật thể kim loại nào trong cơ thể họ. Điều quan trọng là phải thông báo cho nhân viên y tế về bất kỳ tiền sử bệnh lý hoặc mối lo ngại nào có liên quan để đảm bảo MRI được thực hiện an toàn và hiệu quả. Trong trường hợp không nên dùng MRI, các kỹ thuật hình ảnh thay thế, chẳng hạn như siêu âm hoặc chụp CT, có thể được xem xét.

3. Chụp MRI có tác dụng phụ không?

Nhiều người thường thắc mắc rằng chụp MRI nhiều có hại không? Chụp MRI thường được coi là an toàn và không tạo ra bất kỳ tác dụng phụ có hại nào. Không giống như các kỹ thuật hình ảnh sử dụng bức xạ ion hóa, chẳng hạn như chụp X-quang hoặc chụp CT, MRI không khiến cơ thể tiếp xúc với bức xạ. Thay vào đó, nó sử dụng từ trường mạnh và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh của các cấu trúc bên trong.

Tuy nhiên, có một số cân nhắc và tác dụng tiềm ẩn không nhất thiết là tác dụng phụ nhưng đáng lưu ý:

• Các dấu hiệu của chứng sợ không gian kín: Một số người mắc chứng sợ không gian kín dễ xuất hiện các triệu chứng như lo lắng và hoảng loạn, cố gắng tránh né, khó thở, đổ mồ hôi, run rẩy, bồn chồn, buồn nôn và chóng mặt, căng cơ… khi thực hiện chụp MRI. Cấu trúc của các máy MRI hiện nay thường có diện tích nhỏ, do vậy các dấu hiệu này rất dễ bị xuất hiện. 
• Phản ứng với chất cản quang: Trong một số trường hợp nhất định, chất cản quang (chất tương phản dựa trên gadolinium) có thể được sử dụng để tăng cường khả năng hiển thị của các mô hoặc bất thường cụ thể. Mặc dù các chất cản quang này thường được dung nạp tốt, nhưng một số người có thể bị phản ứng dị ứng nhẹ hoặc trong một số ít trường hợp, tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Những người có vấn đề về thận có nguy cơ mắc một tình trạng hiếm gặp gọi là xơ hóa hệ thống thận (NSF) cao hơn một chút khi tiếp xúc với một số loại chất tương phản dựa trên gadolinium.
• Các dấu hiệu liên quan đến bộ phận cấy ghép bằng kim loại: Bệnh nhân được cấy ghép bằng kim loại, thiết bị hoặc dị vật bằng kim loại có thể cảm thấy khó chịu hoặc biến chứng trong khi chụp MRI do tương tác với từ trường mạnh. Các dụng cụ này có thể bị rung lắc và dịch chuyển bên trong các bộ phận được cấy ghép. Ví dụ máy tạo nhịp tim khi chịu tác dụng của từ trường có thể gây hồi hộp, cảm giác đau ngực và khó thở.  Một số người bắt vít trong xương có thể gây cảm giác tê nhức và đau vùng xương đó.
• Các vấn đề về thính giác: Một số bệnh nhân có thể gặp phải tiếng ồn lớn trong quá trình chụp MRI, điều này có thể gây khó chịu. Nút tai hoặc tai nghe thường được cung cấp để giảm thiểu sự khó chịu này.
• Cảm giác nhiệt độ: Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cảm thấy hơi ấm ở vùng được chụp do các xung tần số vô tuyến được sử dụng trong quy trình chụp cộng hưởng từ. Tuy nhiên, điều này thường là tạm thời và không gây hại.

Điều quan trọng cần lưu ý là bất kỳ rủi ro hoặc mối lo ngại tiềm ẩn nào liên quan đến chụp MRI đều được đánh giá và thảo luận cẩn thận với bệnh nhân trước khi làm thủ thuật. 

Tóm lại, MRI là một công cụ chẩn đoán có giá trị và lợi ích của việc thu được hình ảnh chi tiết và chính xác thường lớn hơn những rủi ro tiềm ẩn tối thiểu và hiếm gặp. Nếu bạn có những lo ngại cụ thể về việc chụp MRI, tốt nhất nên thảo luận với bác sĩ của bạn để đảm bảo rằng quy trình này an toàn và phù hợp với bạn.

Nguồn: healthline.com, medicalnewstoday.com, medicinenet.com, mountsinai.org.