Botox điều tiết mồ hôi: Cách thức hoạt động

1. Tiêm botox là gì?

Botox có nguồn gốc từ vi khuẩn C. botulinum, có mặt trong nhiều môi trường tự nhiên, bao gồm đất, hồ, rừng và đường ruột của động vật có vú và cá. Vi khuẩn và bào tử C. botulinum xuất hiện tự nhiên thường vô hại. Các vấn đề chỉ nảy sinh khi các bào tử biến đổi và số lượng tế bào tăng lên. Độc tố botulinum là một chất cực kỳ nguy hiểm. Một số nhà khoa học đã ước tính rằng 1 gam chất độc botulinum dạng tinh thể có thể giết chết 1 triệu người.

Tuy nhiên hiện nay, các nhà nghiên cứu đã tinh chế được Botulinum với một liều lượng rất nhỏ, liều lượng này vừa có thể mang lại những tác dụng y khoa và ít tác dụng phụ. Các nhà sản xuất tiêm Botox với liều lượng rất nhỏ độc tố Botulinum vào trong da hoặc các vùng được chỉ định. Thuốc có thể làm tê liệt cơ tạm thời, có thể có lợi cho những người bị rối loạn cơ hoặc thần kinh khác nhau.

Các chế phẩm thương mại của độc tố Botulinum bao gồm:

• Onabotulinumtoxina, đây là dạng được sử dụng trong Botox
• Abobotulinumtoxina (Dysport)
• Incobotulinumtoxin A (Xeomin)
• RimabotulinumtoxinB (Myobloc)
• Pra Botulinum Toxin A (Jeuveau)

2. Cơ chế của việc botox điều tiết mồ hôi

Trước khi tìm hiểu về cơ chế của việc botox điều tiết mồ hôi ở nách hay botox điều tiết mồ hôi ở trán như thế nào, ta hãy cùng xem qua tình trạng tăng tiết mồ hôi là gì.

Hyperhidrosis hay tăng tiết mồ hôi mãn tính là một chứng rối loạn trong đó các tuyến mồ hôi hoạt động quá mức. Kết quả là đổ mồ hôi quá nhiều không thể kiểm soát và tình trạng này thường không liên quan đến tập thể dục, nhiệt độ hoặc bất kỳ tác nhân nào khác. Các bộ phận của cơ thể thường bị ảnh hưởng bao gồm lòng bàn tay, nách, lòng bàn chân, ngực, đầu và mặt. 

Đối với đa số mọi người, chứng tăng tiết mồ hôi không gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho sức khỏe. Tuy nhiên, nó có thể gây khó chịu, đồng thời ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Đổ mồ hôi quá nhiều liên quan đến một vài nguyên nhân đã biết, chẳng hạn như thời kỳ mãn kinh, bệnh Parkinson, lượng đường trong máu thấp hoặc tuyến giáp hoạt động quá mức được gọi là chứng tăng tiết mồ hôi thứ phát. Khi nó phát sinh mà không có nguyên nhân rõ ràng, nó được gọi là chứng tăng tiết mồ hôi nguyên phát.

Lý do rối loạn này xảy ra không được hiểu đầy đủ. Tuy nhiên, nó được cho là có liên quan đến sự trục trặc trong hoạt động của hệ thống thần kinh giao cảm, hệ thống giám sát các phản ứng của cơ thể và đóng vai trò như bộ điều nhiệt. Di truyền cũng có thể đóng một vai trò bệnh sinh đối với vấn đề này. 

Khi đề cập đến việc kiểm soát chứng rối loạn tiết mồ hôi, các hợp chất chống mồ hôi mà bác sĩ khuyên dùng thường là những phương pháp phổ biến nhất. Tuy nhiên hiện nay, đã có một phương pháp mới đã được chứng minh là có tác dụng hỗ trợ điều trị tình trạng này đó là tiêm botox điều tiết mồ hôi

Các xung thần kinh liên quan đến đổ mồ hôi có thể bị chặn đứng bằng cách sử dụng Botox. Trong những năm gần đây, tiêm botox đã được sử dụng rộng rãi trong việc kiểm soát chứng tăng tiết mồ hôi nguyên phát khi các phương pháp điều trị tại chỗ không thành công. Phương pháp điều trị hoạt động bằng cách ngăn chặn các tín hiệu thần kinh giúp kích thích các tuyến mồ hôi hoạt động. Phải mất 3 đến 4 ngày để kết quả tiêm Botox cho chứng tăng tiết mồ hôi trở nên rõ ràng. Tùy theo cơ địa mỗi người cũng như vùng điều trị mà kết quả có thể kéo dài đến 6 tháng. Nghĩa là sau 6 tháng, những bệnh nhân này cần đến khám kiểm tra và tiêm nhắc lại mũi tiêm Botox

Theo Hiệp hội Hyperhidrosis Quốc tế, những người được tiêm Botox đã thấy tình trạng tiết mồ hôi của mình giảm hơn 85% chỉ sau 5 - 7 ngày. Tác dụng phụ của việc điều trị có thể bao gồm đau, sưng và bầm tím tại chỗ tiêm, tuy nhiên không đáng kể so với hiệu quả mà phương pháp này mang lại. Mặc dù Botox được sử dụng rộng rãi cho nhiều loại chứng tăng tiết mồ hôi, nhưng tại thời điểm này, nó chỉ được FDA chấp thuận cho trường hợp tiêm botox điều tiết mồ hôi ở nách. Khi được sử dụng cho các vùng khác của cơ thể, như botox điều tiết mồ hôi ở trán thì đó là cách sử dụng ngoài hướng dẫn của FDA và thường không được khuyến cáo

3. Một số tác dụng khác của botox

Ngoài việc tiêm botox điều tiết mồ hôi ở nách, thì loại dược phẩm này còn có những tác dụng tuyệt vời khác.

3.1. Thẩm mỹ

Công dụng chính của Botox thẩm mỹ là làm giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn trên khuôn mặt. Theo Hội đồng Phẫu thuật Thẩm mỹ Hoa Kỳ, tiêm Botox là thủ thuật thẩm mỹ phổ biến nhất trên toàn quốc. Năm 2016, hơn 7 triệu người đã điều trị bằng Botox. Tuy nhiên bạn cần lưu ý rằng, các hiệu quả của tiêm botox là tạm thời, kéo dài 3–12 tháng, tùy thuộc vào loại điều trị.

Mọi người thường yêu cầu tiêm botox để cải thiện làn da ở những vùng sau trên khuôn mặt:

• Nếp nhăn giữa lông mày
• Nếp nhăn quanh mắt, được gọi là vết chân chim
• Nếp nhăn ngang ở trán
• Nếp nhăn ở khóe miệng

Tuy nhiên, hiện nay FDA chỉ phê duyệt các mũi tiêm botox sử dụng tại vùng da quanh mắt và trên trán. Các nghiên cứu chưa chỉ ra liệu Botox có thể cải thiện quầng thâm dưới mắt hay không. Một số người cũng thử dùng Botox để cải thiện vẻ ngoài của mái tóc. Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng cho thấy điều này có tác dụng. 

3.2. Điều trị bệnh

Các bác sĩ cũng sử dụng Botox để điều trị nhiều tình trạng y tế, hầu hết đều ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh cơ. FDA đã phê duyệt Botox cho các mục đích sử dụng sau. Trừ khi có quy định khác, sự chấp thuận được sử dụng cho những người từ 18 tuổi trở lên:

• Co cứng chi trên, ở bất kỳ ai trên 2 tuổi
• Lác mắt, hoặc mắt lé, ở những người lớn hơn 12 tuổi
• Đổ mồ hôi nách nghiêm trọng, hoặc hyperhidrosis
• Ngăn ngừa chứng đau nửa đầu ở những người bị chứng đau nửa đầu kéo dài ít nhất 4 giờ vào 15 ngày trở lên mỗi tháng
• Giảm các triệu chứng của bàng quang hoạt động quá mức do tình trạng thần kinh nếu thuốc kháng cholinergic không giúp ích
• Co thắt mí mắt, hoặc co thắt mi, do chứng loạn trương lực cơ
• Một chứng rối loạn vận động thần kinh được gọi là loạn trương lực cơ cổ ảnh hưởng đến đầu và gây đau cổ

Ngoài ra, hiện nay một số bác sĩ thẩm mỹ hay bác sĩ da liễu cũng tiêm Botox cho các mục đích sử dụng ngoài chỉ định của FDA, bao gồm cả các phương pháp điều trị cho:

• Chứng rụng tóc
• Bệnh liên quan đến việc sản xuất quá nhiều nước bọt
• Bệnh vẩy nến
• Bệnh chàm da, ảnh hưởng đến lòng bàn tay và lòng bàn chân
• Anismus, một rối loạn chức năng của cơ hậu môn
• Đau dây thần kinh sau herpes
• Đau âm hộ, đau và khó chịu ở âm đạo mà không có nguyên nhân rõ ràng
• Bệnh Raynaud
• Achalasia, một vấn đề với cổ họng gây khó nuốt

3.3. Vấn đề khác

Theo đánh giá năm 2017 về bằng chứng hiện có, các vấn đề và tình trạng y tế khác có thể được hưởng lợi từ việc sử dụng Botox ngoài chấp thuận của FDA bao gồm:

• Đỏ mặt và đỏ bừng, kể cả trong thời kỳ mãn kinh
• Sẹo lồi và sẹo do chữa lành vết thương
• Hidradenitis suppurativa, một bệnh viêm da
• Tổn thương phồng rộp do bệnh Hailey-Hailey, một rối loạn di truyền hiếm gặp

Tuy nhiên, việc xác nhận rằng Botox an toàn và hiệu quả khi sử dụng ngoài hướng dẫn của FDA sẽ cần nhiều nghiên cứu hơn. 

Botox là một phương pháp điều trị mới với rất nhiều công dụng trong ngành thẩm mỹ cũng như các bệnh lý về thần kinh cơ, trong đó đặc biệt phải kể đến là tiêm botox điều tiết mồ hôi nách. Do vậy, nếu bạn đang có những vấn đề liên quan đến việc điều tiết mồ hôi trong cơ thể, hãy liên hệ ngay với các bác sĩ thẩm mỹ hoặc da liễu để được hướng dẫn điều trị phù hợp.