Chỉ định chụp MRI mạch máu não

1. Chụp MRI mạch máu não là gì?

Chụp MRI mạch máu não là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại với ưu điểm không xâm lấn. MRI mạch máu não đang được sử dụng phổ biến như một sự thay thế hoàn hảo cho các kỹ thuật chụp mạch thông thường. Nguyên lý của kỹ thuật chụp MRI mạch máu não là sử dụng thuốc tương phản đưa vào từ đường tĩnh mạch để làm tương phản và rõ nét hình ảnh các cấu trúc trong não.

Chụp MRI mạch máu não rất hữu ích trong việc khảo sát cấu trúc các mạch máu của não bộ. Khi bệnh nhân nhập viện do xuất huyết não, chụp cắt lớp vi tính CT-scan sẽ được thực hiện đầu tiên để xác định nguồn gốc của ổ xuất huyết não và lên kế hoạch điều trị, sau đó kỹ thuật chụp MRI mạch máu não được thực hiện để củng cố thêm bằng chứng trong trường hợp không rõ ràng. Đối với phần lớn các trường hợp cấp cứu, chụp mạch máu não bằng CT được ưu tiên hơn MRI mạch máu não vì cho kết quả nhanh hơn. Điều này đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá bệnh nhân đột quỵ cấp (Acute Stroke).

Chụp MRI mạch máu não rất hữu ích trong các tình huống không khẩn cấp, như để tầm soát ở những trường hợp không có triệu chứng hoặc người bị dị dạng mạch máu não MRI cho hình ảnh rất rõ ràng, chẳng hạn như phình hoặc tắc/hẹp động mạch não. Bằng cách chủ động tầm soát dị dạng mạch máu não, chúng ta có thể đưa ra các biện pháp điều trị để ngăn ngừa nguy cơ đột tử.

2. Chỉ định chụp MRI mạch máu não

Các trường hợp sau đây sẽ được bác sĩ chỉ định chụp MRI mạch máu não, bao gồm:

• Người thường xuyên đau đầu và có các biểu hiện nghi ngờ có bất thường trong mạch máu não: Thông qua MRI mạch máu não, bác sĩ có thể đánh giá được tình trạng tuần hoàn của mạch máu và sàng lọc các bệnh lý khác, như u não, dị tật bẩm sinh, tai biến mạch máu não…;
• Chẩn đoán nhồi máu não: Chụp MRI mạch máu não được chỉ định nhằm phát hiện vị trí tắc hẹp mạch máu, từ đó đưa ra biện pháp can thiệp kịp thời để hạn chế nhồi máu não nghiêm trọng hơn;
• Sàng lọc các bất thường mạch máu não: Những trường hợp có nguy cơ cao hẹp tắc hoặc phình động mạch não… có thể thực hiện kỹ thuật chụp MRI mạch máu não để chủ động ngăn ngừa;
• U não: Người có dấu hiệu nghi ngờ u não hoặc cần đánh giá sự phát triển của khối u, khảo sát mạch máu nuôi u sẽ cần chụp MRI mạch máu não, có thể kết hợp chụp tưới máu não để đánh giá toàn diện hơn;
• Chẩn đoán chi tiết hơn tình trạng đột quỵ nhồi máu não sau khi được chụp CT cấp cứu để chẩn đoán bước đầu tổn thương và có biện pháp can thiệp kịp thời để cứu sống bệnh nhân.

Trước khi chụp MRI mạch máu não, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc kỹ thuật viên (radiologist or technologist) về những vấn đề sau:

• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú;
• Trám răng hoặc niềng răng;
• Hiện có kim loại (nẹp, vít…) trong người hoặc trong hộp sọ;
• Cơ địa dị ứng với thuốc tương cản từ (gadolinium) ở những lần chụp MRI mạch máu não trước đó;
• Hội chứng sợ không gian kín (Claustrophobia);
• Cấy ghép vào cơ thể các thiết bị từ tính, kim loại hoặc điện tử;
• Từng phẫu thuật phình động mạch não hoặc mang thiết bị trợ thính.

3. Quy trình chụp MRI mạch máu não

3.1. Các bước chuẩn bị

• Không ăn thức ăn đặc trong 4 giờ trước khi chụp;
• Tháo bỏ tất cả trang sức, đồ kẹp tóc, răng giả và các vật dụng kim loại khác;
• Nếu có chỉ định dùng thuốc an thần trong khi chụp MRI mạch máu não, bệnh nhân phải sắp xếp phương tiện di chuyển hợp lý sau khi chụp.

3.2. Những vấn đề lưu ý trước khi chụp

Trước khi chụp MRI mạch máu não, bệnh nhân cần đọc và ký tên vào phiếu cam kết để bác sĩ chẩn đoán hình ảnh biết bệnh sử/ tiền sử của bạn.

3.3. Các bước chụp MRI mạch máu não

• Một kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh sẽ trao đổi với bệnh nhân một số câu hỏi an toàn và chờ đợi câu trả lời chính xác từ người bệnh;
• Vấn đề quan trọng cần nhắc lại là người bệnh phải tháo tất cả các vật dụng kim loại, chẳng hạn như kính mắt, thắt lưng, kẹp tóc và đồ trang sức. Đồng thời người bệnh sẽ được yêu cầu thay đồ và mặc áo choàng;
• Nếu cần tiêm thuốc tương cản từ hoặc thuốc an thần, một đường truyền tĩnh mạch sẽ được thiết lập ở cánh tay của bệnh nhân;
• Bạn sẽ đi đến phòng chụp và nằm lên bàn chụp MRI;
• Trong quá trình chụp MRI mạch máu não, kéo dài ít nhất 10 phút, máy MRI sẽ tạo nhiều âm thanh lớn lặp đi lặp lại. Bệnh nhân sẽ được cung cấp nút tai hoặc tai nghe để bảo vệ thính giác. Vấn đề vô cùng quan trọng là người bệnh phải nằm im trong quá trình chụp MRI mạch máu não để tránh làm mờ hình ảnh;
• Bệnh nhân sẽ được tiêm thuốc tương cản từ nếu cần thiết. Khi đó họ có thể cảm thấy nóng khi thuốc được tiêm vào cơ thể;
• Đường truyền tĩnh mạch được thiết lập ở tay sẽ được gỡ bỏ sau khi chụp xong.
• Bệnh nhân sẽ thay lại quần áo của mình và quay về với các sinh hoạt bình thường.

Các kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh sẽ không ở trong phòng trong quá trình chụp MRI mạch máu não, tuy nhiên bệnh nhân vẫn có thể nói chuyện với họ thông qua hệ thống liên lạc được tích hợp sẵn trong máy chụp MRI.

3.4. Lưu ý sau khi chụp MRI mạch máu não

Bệnh nhân có thể trở lại hoạt động bình thường ngay sau khi chụp MRI mạch máu não. Lưu ý: Nên uống nhiều nước hơn trong một ngày để loại bỏ thuốc cản từ ra khỏi cơ thể nhanh hơn.

3.5. Ý nghĩa/ kết quả chụp

Những hình ảnh khi chụp MRI mạch máu não sẽ được đọc bởi một bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh có kinh nghiệm. Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ gửi kết quả đến bác sĩ điều trị (người đã chỉ định chụp MRI mạch máu não). Bác sĩ điều trị sẽ thảo luận về kết quả cũng như giải thích ý nghĩa của chúng cho người bệnh một cách cụ thể.

3.6. Rủi ro khi chụp MRI mạch máu não

• Nguy cơ xảy ra dị ứng với thuốc cản từ;
• Những bệnh nhân mắc hội chứng sợ khoang kín (claustrophobia) có thể không thoải mái khi chụp MRI mạch máu não;
• Các dụng cụ cấy ghép bằng kim loại (implants) có thể bị ảnh hưởng bởi từ trường hoặc có thể gây xảo ảnh trên phim MRI mạch máu não.

Trên đây là tất cả những thông tin quan trọng về chụp MRI mạch máu não. Nếu bạn đang có những bất thường về sức khỏe nên tới bệnh viện để bác sĩ thăm khám, kiểm tra và có thể thực hiện chụp MRI mạch máu não để chẩn đoán và điều trị bệnh lý kịp thời.

Nguồn: mountsinai.org, ahajournals.org, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov.