Cách nào làm chậm lão hóa mắt ở tuổi trung niên?

1. Lão hoá mắt là gì?

Lão hóa mắt được coi là quy luật tất yếu của tự nhiên, thường bắt đầu từ độ tuổi 40 và có dấu hiệu lão hóa rõ rệt ở độ tuổi từ 50 đến 60. Tuy nhiên, theo nghiên cứu cho biết, ngày nay đôi mắt bị lão hoá sớm và nhiều người ở độ tuổi từ 30- 40 đã gặp phải các dấu hiệu lão hóa sau: không thể nhìn rõ mọi thứ ở xa, chỉ có thể đọc được nếu nhìn xa, gặp khó khăn khi đọc chữ in nhỏ hoặc điều kiện ánh sáng kém, đọc sách hoặc làm việc trước màn hình trong thời gian dài thường gây mỏi mắt, đau đầu, chảy nước mắt... 

Nguyên nhân gây lão hóa mắt ở tuổi trung niên là do thủy tinh thể trở nên cứng hơn, mất tính đàn hồi và khả năng điều tiết của mắt giảm. Ngoài ra thì đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng và lão thị cũng có thể khiến lão hóa mắt sớm. Thậm chí nếu những bệnh này không được điều trị kịp thời, có thể xảy ra tình trạng mất thị lực vĩnh viễn.

2. Nguyên nhân dẫn đến lão hoá mắt

Trước đây, lão hóa mắt thường gặp nhiều hơn ở người lớn tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, nhưng hiện nay hiện tượng “lão hoá” xảy ra ở cả những người trong độ tuổi 30, 40 và thậm chí là những thanh thiếu niên ở độ tuổi 20. Nguyên nhân là do môi trường sống, lối sống, đặc biệt là việc lạm dụng quá nhiều các thiết bị điện tử, có thể dẫn đến tình trạng suy giảm thị lực sớm. Lão hóa mắt có thể do các nguyên nhân chính sau:

2.1 Do tuổi tác

Lão hóa mắt thường xảy ra ở độ tuổi từ 50 đến 60, khi xuất hiện các triệu chứng suy giảm thị lực. Nguyên nhân là do sự rối loạn trong quá trình tổng hợp protein của thể thủy tinh và võng mạc, đặc biệt là các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) bị thoái hóa theo tuổi tác. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của môi trường và lối sống, đôi mắt của người trẻ hiện nay đang bị lão hóa nhanh hơn.

2.2 Do sử dụng thiết bị điện tử

Đây chính là nhược điểm của thời đại công nghệ 4.0 khi con người tiếp xúc với quá nhiều thiết bị điện tử. Ánh sáng xanh là ánh sáng nhìn thấy được phát ra từ màn hình của các thiết bị điện tử như máy tính, tivi, điện thoại, iPad và đèn huỳnh quang. Ánh sáng xanh có bước sóng ngắn từ 380 đến 495 nm, khi đi qua thấu kính của mắt và đến võng mạc sẽ gây tổn thương quang hóa cho võng mạc và làm chết các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc. Tế bào thị giác bị thiếu chất dinh dưỡng và thoái hóa xảy ra theo thời gian như thoái hóa võng mạc, thoái hóa điểm vàng, gây suy giảm thị lực hoặc mất thị lực không thể phục hồi. 

Các triệu chứng do ánh sáng xanh gây ra được gọi là hội chứng thị lực màn hình. Điều này bao gồm nhiều vấn đề như khó chịu, căng thẳng, mệt mỏi do các triệu chứng sau: mờ mắt, khô mắt, đau mắt, kích ứng mắt, nhìn đôi, khó tập trung, đau đầu, đau cổ, đau nhức, mệt mỏi. 

2.3 Môi trường ô nhiễm

Ô nhiễm môi trường, khói bụi, khí thải công nghiệp độc hại hay khói thuốc lá,... là những chất độc hại có thể làm biến đổi cấu trúc và tỷ lệ thành phần protein của thuỷ tinh thể gây ra mờ đục. Hơn nữa, những chất độc hại này còn làm tổn thương võng mạc gây chết các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc, từ đó khiến đôi mắt suy giảm thị lực sớm và mắt bị lão hoá sớm. 

3. Cách làm chậm lão hoá mắt

Để làm chậm tình trạng lão hóa mắt sớm, bạn cần chú ý chăm sóc đôi mắt đúng cách. Điều chỉnh thói quen sinh hoạt như làm việc, ăn uống, tập luyện thường xuyên, đồng thời chủ động bổ sung một số dưỡng chất chuyên biệt cho đôi mắt. 

3.1 Hạn chế tiếp xúc thiết bị điện tử

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, mỗi ngày chỉ nên sử dụng các thiết bị điện tử tối đa 3 giờ/ngày. Hạn chế mắt tiếp xúc với ánh sáng xanh ở mức tối đa nhất. Không nên tập trung quá lâu vào trong màn hình, bạn nên thường xuyên đi lại và tập nhìn xa hơn vào mỗi buổi sáng. 

3.2 Quy tắc 20-20-20

Bất cứ ai làm việc với máy tính đều phải nhớ quy tắc này. Cứ sau 20 phút làm việc, bạn nên nhìn xa khoảng 20 feet (tương đương 6m) trong 20 giây. Bạn cũng nên chú ý đến khoảng cách giữa mắt và màn hình trung tâm. Hãy chú ý duy trì tư thế làm việc, cỡ chữ, độ sáng màn hình phù hợp để tránh mỏi mắt.

3.3 Bổ sung chất dinh dưỡng cho đôi mắt

Chế độ ăn uống rất quan trọng đối với sức khỏe của mắt. Ngoài việc xây dựng chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng, giàu dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, bạn hãy chú ý bổ sung những dưỡng chất tốt cho mắt và ngăn ngừa lão hóa mắt như: B, vitamin A, C, E, kẽm, axit béo omega-3, omega-6... Những chất dinh dưỡng này được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm thịt, trứng, cá, rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc.

3.4 Bổ sung dưỡng chất chuyên biệt cho mắt

Theo các bác sĩ nhãn khoa, có hai nguyên nhân gây lão hóa mắt đó là đôi mắt sẽ lão hoá theo thời gian. Nguyên nhân thứ hai là do đôi mắt hoạt động quá mức dẫn đến thiếu hụt thioredoxin. Mặc dù thioredoxin là một phân tử nhỏ nhưng nó đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì và bảo vệ các tế bào biểu mô sắc tố của võng mạc và thủy tinh thể. Đặc biệt, thioredoxin làm chậm quá trình lão hóa của tế bào cảm quang. Trung hòa các chất gây tổn thương tế bào thần kinh thị giác. 

Các bộ phận quan trọng của mắt như giác mạc, thủy tinh thể và võng mạc dễ gặp các vấn đề sớm như: mờ mắt, mệt mỏi và đau mắt, đều có liên quan đến vai trò của thioredoxin. Theo các chuyên gia, việc bảo vệ mắt khỏi những tác động có hại từ bên ngoài theo cách thông thường là chưa đủ. Vì vậy, tăng cường thioredoxin là giải pháp căn bản để ngăn ngừa lão hóa mắt sớm.

3.5 Thực hiện bài tập cho mắt

Các bài tập đơn giản không chỉ làm giảm mỏi mắt mà còn rèn luyện sự linh hoạt của mắt, giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt và giảm thị lực, giúp đôi mắt luôn sáng khỏe. Điều tuyệt vời nhất là những bài tập này có thể được thực hiện mọi lúc, mọi nơi và rất đơn giản, dễ thực hiện. 

• Di chuyển mắt theo chuyển động tròn: Giữ đầu cố định và nhắm mắt lại, sau đó từ từ xoay nhãn cầu theo chiều kim đồng hồ 10 lần cho mỗi hướng. 
• Dùng tay ấn nhẹ vào thái dương: Ấn nhẹ ngón trỏ vào giữa thái dương và giữ trong 4 đến 5 giây. Lặp lại động tác này 5 lần. Chuyển động này cải thiện sự lưu thông của chất lỏng trong mắt bạn. 
• Viết bằng mắt: Giữ yên đầu và tập trung vào căn phòng hoặc bức tường trước mặt. Sử dụng đôi mắt để vẽ các chữ cái và hình dạng theo ý muốn. Xin lưu ý rằng viết chữ càng to càng tốt. Bài tập này rất tốt cho mắt nhưng lúc đầu rất khó. 
• Nhìn gần rồi nhìn xa: Tập trung vào một điểm trước mặt bạn trong vài giây, sau đó thu nhỏ và nhìn vào một điểm ở xa trong vài giây. Lặp lại động tác này 5-7 lần một ngày. 
• Nhắm mắt lại và thư giãn: Nhìn chằm chằm vào máy tính quá lâu có thể khiến mắt bạn mệt mỏi. Thực hiện những động tác đơn giản này để nhắm mắt lại, thư giãn cơ thể và đầu óc, chỉ cần cho mắt và đầu óc nghỉ ngơi từ 3 đến 5 phút là bạn đã cảm thấy hoàn toàn thoải mái.

3.6 Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Bạn nên đeo kính để bảo vệ mắt khi ra ngoài. Khi tia UV chiếu thẳng vào mắt sẽ tác động trực tiếp đến thủy tinh thể và gây đục thủy tinh thể. Ngoài ra, tổn thương các tế bào sắc tố ở võng mạc gây ra thoái hóa điểm vàng.

3.7 Không hút thuốc lá

Hút thuốc ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể và làm suy yếu hệ thống tuần hoàn của cơ thể từ đó làm giảm lưu lượng máu đến mắt gây đục thủy tinh thể, tổn thương thần kinh thị giác và thoái hóa điểm vàng.

3.8 Kiểm tra mắt định kỳ

Để phát hiện sớm các bệnh về mắt và điều trị thuận lợi, mọi người nên tạo thói quen kiểm tra tình trạng mắt 6 tháng một lần và khám mắt định kỳ.

3.9 Từ bỏ thói quen xấu gây hại cho mắt

Để bảo vệ đôi mắt sáng và khỏe về lâu dài, bạn nên chú ý bỏ những thói quen xấu như: dụi mắt, thức khuya, ngủ không đủ giấc, không uống đủ nước,… Đây là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh về mắt gây khô mắt, đau mắt và mờ mắt. 

Tóm lại, với những cách trên có thể giúp ngăn ngừa lão hóa mắt và giữ cho đôi mắt của bạn tươi sáng và khỏe mạnh. Ngoài việc chăm sóc mắt đúng cách, bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh và tia UV, điều chỉnh lối sống lành mạnh và ăn uống khoa học, thì bạn cần phải tích cực cung cấp chất dinh dưỡng từ thiên nhiên để bảo vệ đôi mắt an toàn và hiệu quả dài lâu. 

Nguồn: webmd.com - hopkinsmedicine.org - ucihealth.org